Mùa thu ở thành Tín Châu, gió luôn rất lớn. Thời tiết ở tòa thành này chưa bao giờ là điều khiến người khác ưa thích, mới sang Thu đã như đánh đòn phủ đầu, phô trương thanh thế giúp mùa Đông. Nhan Trưng Bắc cố thủ ở thành Tín Châu đã hơn mười ngày. Nhan Trưng Nam đã đưa nhóm binh chính hướng về phía Bắc từ sớm, những thuộc hạ đơn độc thủ tại thành như sư đoàn 13 và 15 đã dần dần đầu hàng. Vậy mà anh vẫn thủ. Thành Tín Châu lớn như thế lại chỉ có hơn một ngàn lính trấn giữ, tất cả đều là người anh đưa từ Thiều Quan tới. Anh nghĩ, thế này có gọi là oanh liệt không nhỉ. Có điều, không một quân nhân nào muốn dùng từ "oanh liệt" để mường tượng bản thân. Thành Tín Châu chắc chắn sẽ không giữ được, tòa thành bị quân phiệt chiếm giữ hơn mười năm, sẽ lại thay da đổi thịt thêm lần nữa. Quân đội nhà họ Nhan phòng thủ nơi đây vài tháng qua đã kiệt sức vì nghênh chiến, cuối cùng người thì rời đi, kẻ thì đầu hàng. Vẫn nên có người bọc hậu thì hơn, Nhan Trưng Đông không nhắc đến điều này, chỉ ngầm hiểu trong lòng như vậy. Lúc quân Cách Mạng tấn công thành lần thứ mấy chục, cậu Tư nói với anh cả của mình: "Anh đi đi, tôi ở lại đây vờ đầu hàng để câu giờ cho anh." Nhan Trưng Đông không nói gì. Cậu Tư bật cười: "Anh từng nói tôi là cậu chủ quần là áo lượt, tôi đầu hàng nghe còn tin được, chứ anh mà đầu hàng thì khó tin lắm." Anh vừa dứt lời, rồi chợt nghĩ đây có thể là lần gặp cuối cùng của hai anh em họ. Mấy chục năm trước, anh cả đã nhục nhã và hãm hại cậu Tư, đâu phải anh chưa từng hận, cũng đâu phải chưa từng muốn giảng hòa. Anh cũng không rõ rốt cuộc đó là gì. Phải chăng vì anh chỉ học ở trường quân đội vỏn vẹn có hai năm rồi bị ép chuyển trường, nên không được tôi luyện tới nơi tới chốn. Vì thế, anh vẫn mềm lòng, vẫn theo chủ nghĩa anh hùng. Sau khi bị khinh miệt, không đếm xỉa và xem như vô dụng hơn hai mươi năm, anh bỗng muốn làm vai chính trong trận chiến đại diện cho dòng họ. Dù chỉ lần này thôi, cũng hãy để anh chứng minh một lần. Chứng minh rằng, đây là chiến dịch cuối cùng thuộc về anh. * "Ngày mùng 10 tháng 10, đảng Cách Mạng đánh vào thành. Sau 40 ngày bị bao vây, cuối cùng thành Tín Châu cũng bị quân Cách Mạng chiếm giữ." Đây là góc báo một tháng trước bị lộ ra, chủ nhà nhìn thấy bèn tự nhiên đặt đĩa trái cây lên trên, rồi lại ngồi xuống. Cô gái đó nở nụ cười, tiếp tục thả mình trên sofa mà châm thuốc. Chính quyền mới, hoàn cảnh mới, tòa thành Tín Châu già cỗi hơn trăm năm này đã kinh quá quá nhiều tình thế mới. Ngay cả chữ "mới" cũng gay mũi, thối nát và lừa mình dối người như tòa thị chính sơn lại màu trắng kia. Thẩm Cảnh được coi như một nữ tác giả theo chủ nghĩa độc lập, không bị người khác chi phối vào thời quân phiệt. Bây giờ thành lập chính phủ mới, cô ấy bỗng trở thành tấm gương kiểu mẫu, đến các xã tạp chí trước đây cũng phải cử người đến phỏng vấn, nói rằng muốn mở chuyên mục cho một cô gái đặc biệt như cô ấy. Ai cũng nói các tác giả thường thanh cao, nhưng nếu họ muốn nịnh bợ, gian trá, e là còn dẻo miệng, khéo léo hơn bất kỳ ai khác. Dù là tới tạo mối quan hệ, cũng khiến người ta không kiềm được mà mất tự nhiên, bởi cô ấy sẽ làm khó đối phương để cân bằng khúc mắc trong lòng mình. Đâu phải ai cũng muốn để chính phủ nắm quyền. Có nằm quyền rồi, cũng phải tỏ vẻ không sẵn lòng. "Làm người thật vất vả." Thẩm Cảnh nhìn thoáng qua nữ chủ biên đối diện, một lúc lâu sau mới phả ra vòng khói nho nhỏ, nói tiếp: "Trước đây cha tôi cho tôi đi học, vì nghĩ tri thức có thể giúp tôi thấu tình đạt lý, và biết phải làm sao để sống trên đời này." "Nếu tôi ở nhà, chắc cũng chỉ loanh quanh nơi sân vườn, quán xuyến việc nhà như mẹ hay các cô, các dì của mình, rồi chớp mắt một cái đã qua mấy chục năm." Cô ấy cười hơi giảo hoạt, như cố ý nhắc tới điểm hứng thú của đối phương rồi lại vùi dập nó: "Cô sẽ nghĩ tôi chuẩn bị nói nó không tốt thế nào nhỉ? Phụ nữ nên đi học ư? Tôi lại không nghĩ vậy." Cô ấy rít một hơi thuốc, rơi vào trầm tư: "Tôi đi học rồi mới phát hiện, thì ra cuộc đời còn rất nhiều đau khổ tôi chưa từng nghĩ tới. Lúc trước thấy sự thờ ơ của cha là gì đó to tát lắm, nhưng bây giờ..." Cô ấy quay sang nhìn xấp thư trên bàn: "Một khoản nhuận bút, một phần lương, nhiều lời vài câu mới là điều hoang đường và khó tưởng tượng với tôi." Nói đến đây, Thẩm Cảnh chợt nhớ đến điều gì, cô ấy bật cười rồi cao giọng hơn: "Tôi nhớ lúc đang viết «Cửu Liên Hoàn», có người đàn ông ép tôi đổi thành kết cả nhà cùng vui." Cô ấy nói được một nửa đã không nhịn được mà bật cười, như thể đó là vở hài kịch vậy. Thẩm Cảnh lau nước mắt ở khóe mắt, không tưởng tượng nổi mà hỏi: "Cô biết kia là ai không?" Sau khi thở ra một hơi, cô ấy mới nói hết cả câu: "Là chồng cô đấy, cậu Tư nhà họ Nhan." Thẩm Cảnh như muốn xem phản ứng của đối phương, nên xảo quyệt hỏi: "Cô không biết à?" Cận Tiêu nghe "cậu Tư nhà họ Nhan" mà ngón tay giật giật, sau vẫn bình tĩnh lại. Dường như đã lâu rồi không có ai nhắc tới tên người ấy, vậy mà cái tên này vẫn luôn xuất hiện bên tai cô bằng đủ loại cách thức khác nhau. Đã mấy tháng trôi qua, kể từ lúc từ Thiều Quan tới Tín Châu. Người nhà họ Cận đã chạy lên phía Bắc từ sớm. Trước đây họ rất đắc ý và thấy may mắn vì mối thông gia này, giờ đây lại sợ mầm tai họa vạ lây tới mình, vì thế cả nhà già trẻ nhanh chân chạy về quê ở phía Bắc trước khi thành bị chiếm đóng. Sự sống, cái chết của mợ Tư ở Thiều Quan kia cũng biến thành vài câu tán dóc như "Chết rồi", "Ai mà biết được", hay "Có khi nhà họ Nhan cũng chẳng quan tâm đến cô ta đâu" của người ta. Không ai biết mặt mũi, cũng không ai biết tên cô, chỉ biết cô họ Cận, là cô con gái nhút nhát, vô dụng của một quan chức nhỏ. Không ai hay biết lại tiện hoạt động hơn nhiều. Thành Tín Châu đồn rằng cô đã cuỗm tiền chạy sang Mỹ, bởi trong cái niên đại này, đó mới là việc người thường nên làm. Cân Tiêu có thể cầm tiền chồng cho mà sang Mỹ với Cố Yên Nhiên, bắt đầu một cuộc sống mới. Giống như người đàn ông trên chiến trường kia, vốn có thể chạy lên Tây Bắc với anh cả, hoặc trực tiếp xin hàng, cam chịu biên chế mới của quân Cách Mạng. Vậy mà, anh từ chối tước vũ khí, còn dẫn hơn hai mươi binh lính bị thương chạy tới Xà Sơn, ngoan cố chống đỡ đến ngày cuối cùng. Có ngốc không đây? Cận Tiêu lại hiểu được hành động ấy, song, loại "hiểu" này không giống sự tán dương "chiến sĩ gan dạ thành Tín Châu" trên mặt báo Bắc Kinh hay Thượng Hải. Đương nhiên là anh rất dũng cảm, thậm chí còn vô cùng kiên định. Anh có quá nhiều điều muốn bảo vệ và không thể vượt qua giới hạn cuối cùng. Vì thế, nên mới ngốc nghếch. Cô cũng muốn ngốc giống anh một lần, nên đã cầm thư Jenny Ngô gửi cho mình mà tới Tín Châu. Cận Tiêu nhìn Thẩm Cảnh, hơi cong khóe miệng, vẫn điềm tĩnh như trước. Những ngày này làm việc ở tập san «Tulip», cô đã nghe chuyện phiếm sau giờ cơm của các biên tập về sĩ quan nhà họ Nhan bị bắt kia. Họ nói anh từng mua lại xã tập san, sau đó ra rất nhiều lệnh hoang đường. Ban đầu nghe được chuyện rồi hỏi kỹ thêm, cô không kiềm được mà đỏ mắt. Người khác hỏi, Cận Tiêu đành phải lấp liếm rằng hai ngày nay mình mắc chứng sợ ánh sáng. (1) (1) Chứng sợ ánh sáng: (photophobia) là một triệu chứng không dung nạp bất thường đối với nhận thức thị giác về ánh sáng. Là một triệu chứng y khoa, chứng sợ ánh sáng không phải là nỗi sợ hãi hay ám ảnh bệnh hoạn, mà là một trải nghiệm gây khó chịu hoặc đau cho mắt do tiếp xúc với ánh sáng hoặc do sự nhạy cảm thực tế của mắt, mặc dù thuật ngữ này đôi khi được áp dụng cho nỗi sợ hãi bất thường hoặc bất hợp lý của ánh sáng như hội chứng sợ ánh sáng. Không ai biết thân phận của cô, vì trước nay cô không thích ra ngoài, bây giờ cũng không còn bóng dáng gì của một mợ chủ. Mọi người chỉ biết cô mang theo quyết định bổ nhiệm của Jenny Ngô, tới đây làm chủ biên mới. Thẩm Cảnh lại nhận ra Cận Tiêu, nhận ra vì lúc trước từng gặp hay có mưu đồ gì khác, cô cũng không muốn nghĩ lại nữa. Cô đến Tín Châu, Chu Thanh là người căng thẳng hơn cả, sợ người ta phát hiện mối quan hệ của cô với tù binh kia. Còn cô lại muốn bị phát hiện, bởi như thế có thể trở thành cơ hội được gặp cậu Tư trong chốc lát. Nếu so Cận Tiêu với cô gái đối diện, nét mặt của cô tựa như thước phim quay chậm, đến dịu dàng trong mắt cũng toát lên vẻ hoài niệm, sau lại chợt vụt mất. "Tôi không biết." Cô đáp khẽ, sau đó lấy lại tỉnh táo, nhấc bút lên, thu lại sắc mặt mà tiếp tục ghi chép, kéo lại chủ đề cũ: "Vậy là so với việc du học, sáng tác và tới những nơi khác, cô lại thích cuộc sống như của mẹ mình hơn à?" Do hưởng ứng xu hướng của chính quyền mới nhậm chức, tập san «Tulip» đang thực hiện phỏng vấn các nữ tác giả. Jenny Ngô cử người gửi danh sách cho cô, nữ tác giả Thẩm Cảnh viết bộ «Cửu Liên Hoàn» cũng là một trong số đó. Trước khi cô đi phỏng vấn, Chu Thanh cũng đề cập vài câu tới cô Thẩm này. Nói rằng cô ấy cay nghiệt, nhạy cảm nhưng không phải người xấu. Chu Thanh vừa nói vừa cười, nói nếu cô ấy là người xấu thì sẽ không nhạy cảm, không nhạy cảm sẽ không sáng tác truyện đâu. Hẳn là cái danh cay nghiệt của cô Thẩm còn vượt xa sự nhạy cảm kia, đồng nghiệp trong tập san không ai muốn tới phỏng vấn, Cận Tiêu lại không để ý tới những chuyện này. Cô đã nếm qua nhiều chuyện khổ sở hơn việc đi phỏng vấn một nữ tác giả cáu kỉnh rồi. Thẩm Cảnh không nhìn ra được biểu cảm khác lạ nào của cô thì mất vui hừ một tiếng, cô ấy cũng không tránh câu hỏi của Cận Tiêu: "Tôi rất muốn cho cô một đáp án, hoặc hùa theo mà nói sống độc lập vất vả nhưng rất có ý nghĩa..." Vẻ mặt của cô ấy nghiêm túc hơn đôi chút: "Mà nói thật, là tôi cũng không biết." Cô ấy nghĩ ngợi, như rất muốn chia sẻ quá trình suy nghĩ của mình cho cô: "Cô đã nghe chuyện Eva ăn trái cấm chưa?" "Nếu bà ấy không ăn, sẽ không biết thế nào là kiếp sống hữu hạn buồn tẻ, thế nào là vô vọng và thế nào là không thể tìm được lối đi..." Cô ấy chớp mắt, nom rất trào phúng: "Và thế nào là cố gắng gấp trăm lần cũng không sánh được với một người đàn ông có "món đồ chơi" dưới háng." Cô ấy nhìn về phía Cận Tiêu: "Cô nghĩ Eva có hối hận không?" Cận Tiêu không nói gì. Thẩm Cảnh tự trả lời: "Tôi nghĩ bà ấy từng hối hận." Hai người đều im lặng hồi lâu, Thẩm Cảnh nói: "Tôi thấy chẳng bằng hỏi cô thì hơn, so với việc làm chủ biên ở xã tập san, thật ra cô thích cuộc sống làm mợ chủ trước kia hơn sao?" Vừa rồi Cận Tiêu vờ giới thiệu mình là chủ biên mới của tập san «Tulip», lại không rõ có lẽ đối phương đã cười nhạo mình từ lâu. Thẩm Cảnh có thể vô căn cứ thật, nhưng chí ít cô ấy rất thẳng thắn. Tuy biết cô ấy đã vượt qua ranh giới, Cận Tiêu vẫn không che giấu mà trả lời: "Tôi không có lựa chọn." Cô không có lựa chọn, đây cũng không phải chuyện cô có thể chi phối. Đảng Cách Mạng đánh vào thành Tín Châu, Nhan Trưng Nam đã đưa cha chạy về phía Bắc, anh cả nhà họ Nhan cũng may mắn thoát thân. Trong một khoảng thời gian dài, cô đã cầu người anh cả ấy kéo cả cậu Tư chạy lên Tây Bắc. Song, không hề có chuyện ấy. Con cả và con thứ ba đầy chiến công hiển hách của nhà họ Nhan thường cười nhạt coi thường cậu Tư, nói anh chơi bời lêu lổng, cười anh không có khát vọng. Vậy mà, chính người con út ấy đã thủ thành tới cuối cùng. Cô không có lựa chọn. Nếu cô có dù chỉ một chút quyền lựa chọn thôi, mọi chuyện cũng sẽ không như vậy. Đây là phỏng vấn Thẩm Cảnh, trọng tâm câu chuyện vẫn phải là về đối phương. Thẩm Cảnh nghiêng đầu: "Tôi cũng không có lựa chọn. Cha chưa từng hỏi tôi có muốn đi du học, có muốn làm một cô gái tri thức hay không..." Nghĩ đến việc kỳ phỏng vấn lần này không đạt được dự tính ban đầu của xã tập san, Thẩm Cảnh như cười trên nỗi đau của người khác mà tiếp: "Nhưng đâu phải chỉ mình tôi không có lựa chọn, trên đời này có rất nhiều người không có lựa chọn." "Nếu lịch sử loài người là ăn trái cấm, vậy đàn ông và phụ nữ cũng như nhau cả thôi." Cả hai đều không thể quay trở về vườn địa đàng, sẽ cảm thấy hối hận và phải tự vật lộn để chứng minh chính mình. Trên thực tế, đôi khi những tuyệt vời và rực rỡ trong khó khăn, cũng đủ để vượt mặt những an nhàn bất biến nơi sân vườn của quá khứ. Thẩm Cảnh giang tay với cô như muốn ôm lấy: "Chào mừng cô vào đời." Cận Tiêu hẳn là nên giữ vững nghiêm túc của một biên tập, khi gặp người được phỏng vấn kỳ lạ, càng phải giữ vững bình tĩnh. Cận Tiêu đột nhiên bật cười, mà đến chính cô cũng không biết mình đang cười điều gì. Điều này thật giống như cô không đặt xuống và không tài nào dứt bỏ được tất cả, thậm chí còn vì hơn hai mươi tuổi cô mới chợt nhận ra, con người không thể "miễn dịch" với đau khổ của cuộc đời, cũng không được phép đưa ra quyền lựa chọn. Mọi người đều như nhau cả thôi. Cận Tiêu gật đầu, đáp "Phải". Cô hơi bất đắc dĩ: "Đời là vậy." Cô ngẩng đầu khỏi sổ ghi chép, nhìn Thẩm Cảnh mà thu lại nụ cười: "Vậy cô có muốn nói gì với cậu Tư nhà họ Nhan không?"